“Bạn nhìn một cái cây như thế nào? Bạn có thấy tổng thể cái cây không? Nếu bạn không thấy nó như một tổng thể, bạn chẳng nhìn cái cây gì cả. Bạn có lẽ đi qua nó và nói rằng, “Có một cái cây, nó đẹp làm sao đâu!” hay nói rằng: “Đó là một cây xoài” hay “Tôi không biết những cây kia tên gì; chúng có lẽ là những cây me”. Nhưng khi bạn đứng lại và quan sát, tôi đang nói sự thật, thực tế là bạn không bao giờ quan sát tổng thể cái cây. Và nếu bạn không thấy tổng thể cái cây, bạn không thấy cái cây… Cái cây được cấu thành bởi những cái rễ, thân cây, những cái nhánh, những nhánh to và những nhánh nhỏ và cái nhánh rất mảnh khảnh đang nhú lên ở đó, và những chiếc lá khô, chiếc lá đang rơi, cái quả, bông hoa. Tất cả những thứ đó bạn thấy như một tổng thể khi bạn nhìn cái cây.” J. Krishnamurti.”
Trải qua nhiều năm tháng đi cùng với thị trường, cũng đọc rất nhiều sách vở, học rất nhiều vị thầy… và tôi nhận ra rằng chung ta chẳng thể copy phương pháp giao dịch của bất kỳ ai, chỉ có việc đào sâu vào trong tâm thức, thực hành và hoàn thiện thì bạn sẽ dần dần hình thành kỹ năng Trading.
Câu chuyện về kỹ năng giao dịch
Có một bài viết rất hay nói về kỹ năng giao dịch trong cuốn sách Đạo Trading mà tôi muốn chia sẻ đến bạn, những câu từ ở đây lột tả được thứ mà tôi muốn truyền tải đến bạn:
“Trading quả thật không có gì khó cả nếu chỉ nhìn trên mặt của vấn đề. Ngược lại, trong chúng ta rất ít ai làm được. Lý do tại vì sao? Câu trả lời này nằm trong mỗi chúng ta. Trading là một phản ảnh của tính tình người trong cuộc chơi. Người mới trade thường chỉ chú ý vào việc mua bán, ít khi tự suy xét về hành động mua bán của mình. Đối với họ việc mua bán sẽ là quyết định của thành công trong trading. Họ chưa biết đặt câu hỏi ngược lại. Họ chưa biết tự xét mình, tự đánh dấu hỏi về sự phân tích của mình. Họ còn suy nghĩ một chiều. Trong quá trình trading, người trader sẽ thu thập rất nhiều kinh nghiệm cá nhân. Mỗi kinh nghiệm đó là kết quả của một bài học đau thương hay vui mừng. Kinh nghiệm này dần dà sẽ được lưu trữ trong đầu mỗi người. Dựa vào đấy, người trader lập ra cho mình một số luật lệ riêng biệt mà chỉ có cá nhân đó mới áp dụng chính xác được. Đem truyền cái này cho người khác họ sẽ ít thành công hơn. Những luật lệ này là những luật lệ mà từng cá nhân một phải theo cho thật sát. Nếu không thì sẽ thua rất mau. Những traders khác như thế nào thì tôi không biết, riêng cá nhân tôi, tôi có một số luật bất di bất dịch.
Và tôi theo nó như một cái máy. Cái này giúp tôi sống còn trong bao năm tháng của trading. Nhưng không có gì trong đời là tuyệt đối, nhất là trong trading. Cho nên rất nhiều khi tôi bỏ mất cơ hội để thắng vì những giao dịch đó không có đưa ra signals mà tôi muốn. Những lúc đó, nó đánh một câu hỏi lớn về phương pháp của mình. Tôi có những hoài nghi về phương thức mình đã chọn. Và cũng rất nhiều lần tôi bỏ nó để giao dịch theo cái gì mình thích, giao dịch theo cảm tình. Nhưng dần dà thời gian qua, tôi thấy chỉ có nó là cách thức đem lại cho tôi nhiều thành công nhất.”
– Trích VietCurrency.
Thật vậy, để xây dựng một phong cách giao dịch phù hợp với bản thân về mọi mặt như mức rủi ro, quản lý vốn, khung giao dịch, kỹ thuật giao dịch,… thì trước hết, chúng ta cần hiểu về dạng bản tánh của mình. Bởi trước khi tiếp xúc với nghề này chúng ta có hoàn cảnh cuộc sống khác nhau, điều đó mang theo một bản ngã với các sắc thái khác nhau và sẵn có những kiến thức trong các lãnh vực khác như tâm lý, kỹ thuật, y học, tin học,…
“Do các điều kiện sống tự nhiên và xã hội khác nhau nên biến đổi về mặt vật lý, sinh lý và tâm lý khác nhau, thành ra mỗi người có mỗi cá thể độc đáo, không ai hoàn toàn giống ai. Từ sự khác biệt tự nhiên giữa các cá thể này mà hình thành ảo tưởng mình là một cá nhân riêng biệt với người khác, từ đó mỗi cá nhân chọn lựa cái mình thích, loại bỏ cái mình ghét để rồi hình thành một bản ngã mà thuộc tính của nó chính là tất cả những yếu tố được nó chọn lựa và sở hữu.”
– Trích Viên Minh
Như đã nói ở đầu, trading là một nghề cho chúng ta sự tự do lựa chọn và học hỏi. Không ai sở hữu một tấm bằng cấp “trading” bảo đảm sẽ giao dịch thành công và không có nơi nào đào tạo và cấp bằng như thế cả. Sự tự do lựa chọn sẽ làm giàu hơn bản sắc cá nhân nhưng vô hình chung cũng làm mạnh mẽ hơn, sâu sắc hơn ‘cái tôi’ của mỗi người.
Khi va chạm thị trường, mỗi người có những khả năng quan sát thị trường thực tế, ghi nhận nông sâu khác nhau, trải nghiệm các tình huống khác nhau, thu thập kinh nghiệm khác nhau, tiếp cận những vị thầy, tài liệu khác nhau, thu nạp các kiến thức khác nhau. Như vậy, do duyên khác nhau mà người ta sẽ có được nhận thức và kinh nghiệm khác nhau về nghề trading. Tất cả chúng sẽ kết hợp với bản tánh sẵn có nơi mỗi người để hình thành nên các phong cách giao dịch khác nhau, sở trường khác nhau.
Trải qua quá trình thu thập kiến thức và kinh nghiệm đủ lâu, trader bắt đầu xây dựng hệ thống giao dịch phù hợp mình. Hệ thống này lúc đầu mang tính máy móc nên trader vẫn phải đối diện với nhiều khó khăn thua lỗ và tiếp tục tìm kiếm để thay đổi hệ thống (quá trình hướng ngoại tìm cầu).
Khi bị va đập đủ lâu, một trader buộc phải thừa nhận rằng tuy mình nhận định thị trường đúng khá nhiều nhưng kết quả giao dịch vẫn thua lỗ mà lý do là yếu tố tâm lý. Khi hiểu ra điều này, người ấy buông dần con đường tìm kiếm kiến thức chuyên môn bên ngoài và chuyển hướng tìm kiếm vào trong, tức là tìm hiểu và chế ngự nội tâm. Theo đó, hệ thống giao dịch máy móc cũng dần chuyển sang linh hoạt và mang dấu ấn của mỗi cá nhân. Trading trở nên mang tính nghệ thuật mà vẫn bảo đảm một số quy tắc cơ bản. Quá trình chuyển biến từ hiểu biết đúng đến giao dịch thành công là cả một con đường khổ luyện, thắng thua, vui buồn mà qua đó bạn sẽ từ từ nhận ra con người mình. Tôi gọi quá trình rèn luyện kỹ năng giao dịch này là công phu bởi nó đòi hỏi sự bền bỉ rất nhiều.
Kỹ năng hình thành do quá trình lặp đi lặp lại một hoặc một nhóm hành động nhất định nào đó nên tôi không thể chuyển giao kỹ năng của tôi cho bạn. Tuy nhiên, tôi sẽ cố gắng mô tả một số hiểu biết và các “hành động nhất định” của tôi trong công việc trading để bạn tham khảo cho quá trình rèn luyện của riêng mình.
Lời kết
Bạn cần suy ngẫm đủ lâu để hiểu được những gì mà tôi muốn chia sẻ cho bạn dưới đây, nếu bạn hiểu được thì bạn đã có một bước tiến hơn rất nhiều người ngoài kia… Trong khi những người khác tập trung vào các công cụ chỉ báo, thì bạn đã đào sâu vào vấn đề cốt lõi của vấn đề, bạn đào sâu vào tận gốc rể và giải quyết vấn đề. Kỹ năng nó nằm ở trong bản thân bạn, nó như là phần rể cây cắm sâu vào lòng đất như phần mở bài có chia sẻ cho bạn.
Hy vọng bài viết này giúp ích được cho bạn. Chúc bạn sớm hoàn thiện được kỹ năng giao dịch và tìm kiếm được lợi nhuận trên thị trường.
Thân ái!
